و مضمون را اصلیترین دستمایهی شعر خود قرار دادند. در ماه سرطان ۱۳۵۹ نیروهای دولتی شهید مصباح را در نزدیک چهارراه حاجی ایوب شهر مزارشریف همراه تپانچه کمری و مسلح دستگیر کردند، ابتدا ایشان را نشناخته بودند و قرار بود بعد از تحقیقات و بازجویی سطحی آزاد شود، ولی توسط افراد خائن شناسایی شد. بعد از آن که داودخان در تابستان ۱۳۵۲ به قدرت رسید، شهید مظلوم استاد مصباح مزاری همراه چند تن از طلاب جوان و جمعی از روشنفکران اسلامی که در مکاتب و ادارات دولتی حضور داشتند، انجمنی را به وجود آوردند که در ماه های اخیر سال ۱۳۵۲ دو اطلاعیه اعتراض آمیز علیه حاکمان وقت پخش نمود. به واقع منصفی و چند تن از هم دوره های خود جزء اولین نفراتی بودند که به سرودن شعر نو نیمایی و آزاد در این منطقه ی جنوبی روی آوردند و زمینه ی ادامه ی این جریان ادبی را در این خطه فراهم کردند. البته نیما گردآورنده تلاشهایش پیشگامان شعر نو بود چنانکه در ابتدای شعر فارسی رودکی چنین نقشی را داشت.
به هر حال از پیشگامان شعر نو میتوان به این چهرهها اشاره کرد: شمس کسمایی، تقی رفعت، ابوالقاسم لاهوتی، جعفر خامنهای و میرزادهٔ عشقی. اونها از نوجوانی با هم دوست بودند ورفته رفته این دوستی تبدیل شد به یه عشق پاک. استعداد خدادادی و عشق و علاقه وصف ناپذیر به درس و بحث وحسن تتبع و سعی و تلاشی که در وجودش نهفته بود او را در اندک زمانی در جمع دوستان وآشنایان زبان زد ساخت. عشق پنهانی، عشقی که انسان جرات نمیکند هرگز با هیچکس درباره آن گفت و گو کند، به زبان بیاورد، به هر دلیلی که بخواهید – از لحاظ قیود اجتماعی، از نظر طبقاتی، به سبب اینکه معشوق ادراک نمیکند و به هر علت دیگری آن عشق است که درون آدم را میخورد و میسوزاند و آخرش مانند نقره گذاخته شفاف و صیقلی میشود. بعد از ۶ جدی ۱۳۵۸ که ارتش متجاوز شوروی به طور علنی و بی شرمانه سرزمین اسلامی افغانستان را اشغال کرد، شهید بزرگوار مصباح به فعالیت هایش شکل دیگری بخشید که با گذشت هر چند روز اطلاعیه(شب نامه) در سطح شهر مزارشریف پخش می نمود و با یارانش پایگاه های مهم دولتی را منفجر می کرد. هدف از نوشتن زندگینامه این است که زندگی شخص دیگری با مخاطبان به اشتراک گذاشته شود.
شما برای نوشتن یک زندگینامه خوب و پر مخاطب باید از اطلاعات کامل برخوردار باشید. بعد از شهادت آیت الله بحر، شهید مصباح در اولین روز جمعه در تکیه خانه عمومی شهر مزار شریف جای خالی استادش را پر نمود و مردم را از اهداف ضد اسلامی و انسانی حاکم آن وقت آگاهی داد. بعد از آن که کمونیست های مزدور بیگانه، شهید بزرگوار آیت الله بحر العلوم را شبانه در منزلش دستگیر و از آنجا خارج کردند، شهید مصباح با قاطعیت تمام راه استاد بزرگوارش را در راستای افشای چهره کریه رژیم کمونیستی ادامه داد. در آغاز سال ۱۳۴۹ راهی مدرسه سلطانیه شهید آیت الله شیخ سلطان ترکستانی گردید و در محضر اساتید آنجا از جمله شیخ حیدر رضایی و شیخ عبدالحمید کسب علم کرد. در سال ۱۳۵۶ ایشان شدیدا تحت تعقیب نیروهای دولتی قرار گرفت که برای چند ماه مجبور گردید با تغییر لباس در شهرهای شبرغان و قندوز و گاهی در شهر مزار شریف به صورت مخفی به کارهایش ادامه دهد. این بار داستان «درخت زیبای من» نوشته ژوزه مائورو ده واسکونسلوس، نویسنده نامدار برزیلی که کتابش را قاسم صنعوی ترجمه کرده بود، دستمایه ساخت فیلم «بی بی چلچله» به کارگردانی کیومرث پوراحمد با بازی زنده یادان داوود رشیدی و سیامک اطلسی به همراهی علیرضا شجاع نوری قرار گرفت.
او که در دوره ای از عمر خود به شغل معلمی مشغول بوده است به واسطه ی فراز و فرودهایی که در مسیر زندگی اش قرار گرفت این شغل را از دست داد و دهه ی پایانی عمر خود را با مصائب و دشواری های فراوانی گذراند. درخشان ترین دوره برای خلق آثار قابل تامل منصفی مربوط به دهه ی چهل می شود که وی پس از آن دیگر نتوانست آن شعرهای درخشان را تکرار کند. ایشان عقیده داشت که با نیروهای سازمان یافته ولو از نظر کمیت زیاد نباشد، می توان دشمن متجاوز را به زانو در آورد. که باید توجه داشت در یک داستان زندگی یا بیوگرافی، وظیفه نویسنده ترسیم حقایق زندگی فرد به تنهایی نیست بلکه نویسنده باید از توان داستان نویسی خلاق خود نیز در نگارش زندگی نامه بهره ببرد. از میان بی نهایت شکلی که می توان برای قافیه آرایی تعدادی مصراع داشت، فقط حدود ده دوازده شکل باب طبع شاعران فارسی قرار گرفته و به این ترتیب، ده دوازده قالب شعری رایج را پدید آورده است که ما بدانها اشاره می کنیم. شهید مصباح با تیزبینی و اندیشه سیاسی اسلامی و شناختی که از جو کشور داشت، به این نتیجه رسیده بود که باید بین دو قشر موثر در سرنوشت سیاسی و فرهنگی و تحولات اجتماعی کشور، یعنی علما و روشنفکران اسلامی جامعه، هماهنگی و وحدت فکری به وجود آورد که در این راه ایشان در صفحات شمال کشور پیشگام بود و بر اثر سعی و تلاش بی وقفه موفق شد جمع قابل توجهی را با خود هم عقیده نماید. Art ic le has been generated by GSA Content Generator DE MO .